e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) Nedir?

e-SMM Serbest meslek erbaplarının mesleki faaliyetleri karşılık olarak yaptığı tahsilatlar için düzenlediği dijital belgedir. Vergi Usul Kanunu(VUK)nun 236. maddesine göre düzenlenen, aynı göreve ve yasal niteliklere sahip kâğıt Serbest Meslek Makbuzunun elektronik ortamda düzenlenmiş ve iletilmiş hâlidir. Elektronik Serbest Meslek Makbuzu, dijital ortamda muhafaza ve ibraz edilir ve elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına(GİB) raporlanır.

VUK 509 Sıra No’lu Tebliğe göre vergiden muaf olmayan serbest meslek erbapları 01.06.2020 tarihinden itibaren e-SMM uygulamasına geçmek zorundadır.

e-SMM Kimler İçin Zorunludur?

Serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, doktor, hekim, mimar, avukat, mühendis, öğretmen, sanatçı vb. serbest meslekle uğraşanlardan(mesleki şirketler hariç)

• 01/02/2020 tarihinden itibaren faaliyetine devam etmekte olanlar 01/06/2020 tarihine kadar
• 01/02/2020 tarihinden(bu tarih dâhil) sonra faaliyetine başlayacak olanların işe başladıkları ayı takip eden 3. ayın sonuna kadar e-SMM uygulamasına geçmeleri ve bu tarihlerden itibaren e-SMM düzenlemeleri zorunludur.

e-SMM Uygulamasına Nasıl Geçilir?

e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına geçmek isteyen mükellefler şu üç yöntemden birini seçebilir:

• Kendi bilgi işlem sistemlerinin GİB sistemine entegrasyonu yoluyla
• GİB Portalı aracılığıyla
• GİB tarafından onaylı özel entegratörler aracılığıyla

e-Serbest Meslek Makbuzu Alıcıya Nasıl Teslim Edilir?

e-Serbest Meslek Makbuzu oluşturulduktan sonra alıcıya elektronik ortamda e-mail olarak iletilerek teslim edilmesi gerekir. Ancak belgeyi alan tarafın çıktı olarak istemesi durumunda, kağıda çıktı alınır ve ıslak imza atılır. Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek ve bir nüshasını alıcıya vermek zorundadır. Alıcı da bu makbuzu istemek ve almakla yükümlüdür.

Bunun yanında e-SMM çıktısındaki serbest meslek erbabının imzasının notere tasdik ettirilip ıslak imza yerine düzenlenerek teslimi de mümkündür.

e-Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Saklanır?

e-SMM’nin elektronik ortamda muhafazası ve gerektiğinde ibrazı gerekir. GİB sunucularında saklamayı taahhüt etmemektedir. Saklanması mükelleflerin kendi sorumluluğundadır.

e-SMM'de Bulunması Zorunlu Bilgiler Nelerdir?

Elektronik ortamda düzenlenen Serbest Meslek Makbuzunda aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir:

• Serbest meslek erbabının; adı, soyadı, vergi dairesi, Vergi Kimlik Numası veya TC Kimlik Numarası ve adresi
• Müşterinin/Alıcının adı, soyadı veya unvanı, adresi, vergi mükellefi ise vergi dairesi ve Vergi Kimlik Numası veya TC Kimlik Numarası
• Belgenin düzenlenme tarihi, saati ve numarası
• Vergi, tevkifatı tutarları, KDV tutarları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde alınan paranın miktarı

Mükelleflerin bu bilgilerine ek olarak, isteğe ve ihtiyaca göre farklı bilgilere de yer verilebilir.

Ülkemizdeki COVID-19 salgını sebebiyle e-imza ya da mali mühürlerini henüz temin edemedikleri için elektronik başvuru işlemlerini tamamlayamayan mükellefler, elektronik imza veya mali mühüre ihtiyaç olmadan İnteraktif Vergi Dairesi sitesinden(ivd.gib.gov.tr) İnteraktif Vergi Dairesi kullanıcı kodu ve şifresi kullanarak e-SMM uygulamasına başvuru işlemlerini gerçekleştirebilir. İnteraktif Vergi Dairesi kullanıcı kodu ve şifresi olmayan mükellefler ise ivd.gib.gov.tr adresinden kayıt oluşturarak kullanıcı kodu ve şifrelerini alabilir. Başvurularını yukarıda belirtilen şekilde yapan mükelleflerin elektronik imza veya mali mühürlerini temin ederek 01/07/2020 tarihinden itibaren (e-SMM uygulamasına dâhil olan serbest meslek erbaplarının uygulamaya dâhil oldukları ayın sonuna kadar serbest meslek makbuzu kağıt olarak da düzenleyebildikleri için) e-SMM belgelerini elektronik ortamda e-imza veya mali mühür ile düzenlemeleri zorunludur. Bu çerçevede, e-SMM uygulamasından özel entegratör veya portal aracılığı ile yararlanacak serbest meslek erbaplarının e-imza ya da mali mühürlerini haziran ayı geçmeden temin etmeleri gerekir. Özel entegratör kullanacak serbest meslek erbaplarının, e-imza veya mali mühürlerini temin ettikten sonra uygulamadan yararlanma yöntemleri özel entegratör tarafından elektronik ortamda otomatik olarak değiştirebilecektir.